Wybór lokalizacji – prawne i praktyczne aspekty
W Polsce biwakowanie jest dozwolone powyżej 1000 m n.p.m. oraz w wyznaczonych miejscach. Tatrzański Park Narodowy zakazuje nocowania poza schroniskami. Bieszczady i Beskidy oferują większą swobodę.
Bezpieczne kryteria miejsca:
- Płaski teren z naturalnym odpływem wody
- Ochrona przed wiatrem (nie w przełęczach)
- Dostęp do źródła wody w promieniu 500 m
- Minimum 50 m od szlaków turystycznych
Wysokość powyżej 1500 m wymaga dodatkowych przygotowań – temperatura spada o 6°C na każde 1000 m wysokości.
Namiot – podstawa górskiego schronienia
Namiot 3-sezonowy wystarcza do października. Waga 1,5-2,5 kg dla modeli 2-osobowych. Konstrukcja kopułowa lepiej znosi wiatr niż tunelowa.
Kluczowe parametry:
- Wodoodporność minimum 3000 mm słupa wody
- Podwójne ściany z przedsionkiem
- Wentylacja zapobiegająca kondensacji
Mocne liny i śledzie (w górach wiatr do 80 km/h)
Markowe namioty kosztują 800-2500 zł. Tańsze modele za 300-600 zł sprawdzą się przy spokojnej pogodzie.
Śpiwór i mata – komfort nocnego wypoczynku
Śpiwór letni powinien zapewniać komfort do 0°C. W górach temperatura nocna może spaść 15-20°C poniżej dziennej maksymalnej.
Rodzaje wypełnień:
- Puch – najlżejszy (700-900 g), kompresja, drogi (1500-4000 zł)
- Syntetyk – tańszy (400-1200 zł), szybciej schnie, cięższy (1200-1800 g)
Mata izolacyjna chroni przed utratą ciepła przez ziemię. Współczynnik R min. 3,5 dla górskich warunków. Maty piankowe kosztują 80-200 zł, dmuchane 200-800 zł.
Odzież – system warstwowy
Warstwa bazowa z materiałów syntetycznych lub merino wool odprowadza wilgoć. Bawełna zabroniona – przy przemoczeniu zwiększa ryzyko hipotermii.
Warstwa izolacyjna – polar, softshell lub puch. Temperatura w górach może spaść do 5°C nawet w sierpniu.
Warstwa zewnętrzna – kurtka przeciwdeszczowa z membraną. Opady w górach pojawiają się 3x częściej niż na nizinach.
Niezbędne elementy:
- Czapka i rękawiczki (utrata ciepła przez głowę 40%)
- Dodatkowa para skarpet
- Bielizna termoaktywna na zmianę
Żywność i woda – energia dla górskiego wysiłku
Zapotrzebowanie kaloryczne wzrasta do 3500-4500 kcal/dzień podczas górskich wędrówek. Sucha żywność waży 400-600 g/dzień/osobę.
Praktyczne opcje:
- Liofilizaty – 400-500 kcal/100g, długi termin przydatności
- Kasze i makarony – podstawa węglowodanowa
- Orzechy i suszone owoce – szybka energia
- Konserwy mięsne – białko i tłuszcze
Woda – minimum 3 litry/dzień/osobę w górach. Filtr lub tabletki do uzdatniania zabezpieczają przed bakteriami z górskich potoków.
Kuchenka i gotowanie – ciepły posiłek w terenie
Kuchenka gazowa z kartuszem 230 g wystarcza na 7-10 dni gotowania dla 2 osób. Waga zestawu: 400-600 g.
Alternatywy:
- Kuchenka spirytusowa – tańsza, ale wolniejsza
- Kuchenka na paliwo płynne – działa w niskich temperaturach
- Suchy spirytus – najtańszy, ale ograniczona moc
Naczynia z aluminium lub tytanu. Zestaw dla 2 osób waży 300-500 g.
Bezpieczeństwo – pierwsza pomoc i komunikacja
Apteczka górska powinna zawierać:
- Plastry na pęcherze (najczęstsza dolegliwość)
- Bandaże elastyczne na skręcenia
- Środki przeciwbólowe i przeciwzapalne
- Tabletki na rozstrój żołądka
Komunikacja – telefon z powerbankiem 10000-20000 mAh. W górach zasięg ograniczony, najlepszy na szczytach i przełęczach.
Latarka czołowa z zapasowymi bateriami. Świt w górach o 30-60 minut wcześniej, zmierzch później.
Pozostaw bez śladu – etyka górskiego campingu
Zasady LNT (Leave No Trace):
- Odpady organiczne zakopywać 15 cm głęboko, 60 m od wody
- Używać istniejących miejsc ogniskowych
- Mycie naczyń z biodegradowalnym mydłem
- Nie wyrywać roślin na podkład pod namiot
Planowanie i logistyka
Prognoza pogody sprawdzana 12 godzin przed wyjściem. W górach warunki zmieniają się szybko – burze popołudniowe to norma.
Plan awaryjny – alternatywne trasy zejścia, lokalizacja najbliższych schronisk. GOPR interweniuje średnio 15 razy dziennie w sezonie letnim.
Waga plecaka nie powinna przekraczać 20% masy ciała. Dla osoby 70 kg maksimum 14 kg sprzętu.
Koszt podstawowego wyposażenia: 3000-6000 zł na początku, później tylko uzupełnienia żywności i gazu.
Górski camping wymaga przygotowania, ale oferuje niezapomniane doświadczenia z naturą z dala od cywilizacyjnego zgiełku.